Yeni emeklilik planı hazır...
Sosyal güvenlik sistemini tek çatı altında toplayacak reform paketine göre, mevcut koşullarda 2005 yılında yüzde 3.6 olarak beklenen açıkların GSMH'ye oranının, yüzde 3.4'e düşürülmesi; bu oranın 20'ten itibaren ise tamemen ortadan kaldırılması planlanıyor.
Ancak mali açıkların giderilmesi üzerine kurulu söz konusu projeksiyona göre,
emekli aylıkları gerilerken, emeklilikte aranan prim gün sayısı ise artacak.
IMF'nin Stand-by kapsamındaki 8'inci gözden geçirmeyi onaylamasının ardından
açıklanan niyet mektubuna göre, sosyal güvenlik alanındaki reform çalışmalarının
eylül sonuna kadar tamamlanması ve bu kapsamda tercih edilen emeklilik sistemi
reform stratejisine karar verilmesi gerekiyor. Buna göre, üç sosyal güvenlik
kurumunun birleştirilmesi ve emeklilik sistemine ilişkin açıkların 2007 yılına
kadar sürekli azalan bir seyir izler hale getirilmesi ve açıkların uzun dönemde
GSMH'ın yüzde 1'i düzeyine düşürülmesi öngörülüyor. Söz konusu düzenlemeye ilişkin
reform paketinin 15 Aralık'a kadar TBMM'ye sunulması da taahhütler arasında
yer alıyor.
ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da "Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform
Önerisi" adıyla taslak bir metin hazırladı ve sosyal taraflara sundu. Söz
konusu reform paketiyle, sağlık hizmeti sunumunun finansmanına yönelik Genel
Sağlık Sigortasının oluşturulması, sosyal hizmet ve yardımların tek elde toplanması,
tek bir emeklilik sigortası rejiminin kurulması ve bu hizmetlerin sunumunu sağlayacak
yeni bir kurumsal yapının oluşturulması amaçlanıyor.
Böylelikle dağınık yapıdaki emeklilik, sağlık ve sosyal hizmet konularının tek
elde toplanması planlanıyor.
AÇIKLAR 20'TE ORTADAN KALKIYOR
Emeklilik sistemindeki açıkların kapatılması yönünde hazırlanan projeksiyona
göre, mevcut sistemde 2005 için yüzde 3.6 düzeyinde beklenen açıkların milli
gelire oranının, reform sonucunda yüzde 3.4'e düşürülmesi öngörülüyor. Söz konusu
oranın 2010'da yüzde 2.9'a, 2015'de 2.6'ya, 2020'de yüzde 2.2'ye, 2030'da yüzde
1.5'e düşürülmesi hedefleniyor. Buna göre 2040 yılında milli gelire oranı yüzde
0.6, 2050'de de yüzde 0.1 olarak öngörülen emeklilik sistemi açıkları 20 yılında
ise ortadan kalkacak. Ancak 2060 ve 2065'de emeklilik sisteminin yüzde 0.1 düzeyinde
açık vereceği hesaplanıyor. 2070 yılından itibaren sistemin açıklarının yeniden
ortadan kalkması planlanıyor.
AÇIKLAR DÜŞERKEN, AYLIK GERİLEYECEK YAŞ YÜKSELECEK
Sistemin açıklarını kapatmak üzerine kurulu olan projeksiyona göre, halen aktif
sigortalı olanların emekliliklerini hak edecekleri yaş, prim ödeme gün sayısı
ve sigortalılık süreleri korunacak. Ancak 2005'ten itibaren sisteme giren her
çalışan, emekli olabilmek için 9 bin gün prim ödemek zorunda olacak. SSK kapsamındakiler
için prim gün sayısında 2 bin günlük artışa neden olan sisteme göre, kadınlarda
58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı da 2035'ten itiberen kademeli olarak artırılacak.
Halen yıllık bazda SSK ve Bağ-Kur'da yüzde 2.6 ve Emekli Sandığı'nda yüzde
3 olan aylık bağlama oranı, tüm mevcut ve sisteme yeni girecek sigortalılarda
2015'e kadar yüzde 1.6 olarak uygulanacak. Bu tarihten sonra yüzde 1.5'e çekilecek.
Emekli aylıkları hesaplanırken, sigortalıların reform sonrası dönemdeki geçmiş
prime esas matrahlarının enflasyon oranında güncellenmiş ortalaması esas alınacak.
Emekli aylıklarının belirlenmesinde kullanılan bu oranın düşürülmesi emekli
maaşının da düşük bağlanması sonucunu getirecek.
MİLLİYET