Üst düzey bürokrat olmanın yolu DPT'den geçiyor
Türkiye'de planlı ekonomiye geçişin simgesi haline gelen Devlet Planlama Teşkilatı, ekonomik yol haritası hazırlamakla kalmıyor, aynı zamanda bürokrat yetiştirme merkezi gibi çalışıyor. Halen Hazine'den Özelleştirme İdaresi'ne kadar pek çok kurumun başında DPT kökenli isimler görev yaparken, siyasi partiler milletvekilliği teklifi için de aynı kapıyı çalıyor.
47. kuruluş yıldönümünü kutlayan Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), devletin geleceğini planlamasının yanı sıra kamunun bürokrat fabrikası gibi çalışıyor. Kurum, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal başta olmak üzere geçmişte de devletin en kilit noktalarında eleman yetiştirdi. DPT'lilerin kamudaki ağırlığını son atamalarda da görmek mümkün. Bir süre önce Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) başkanı olan Birol Aydemir, aynı teşkilatta müsteşar yardımcısı olarak görev yapıyordu. Görev süresi kasımda sona erecek olan EPDK Başkanı Yusuf Günay'ın yerine de Müsteşar Yardımcısı Halil İbrahim Akça'nın atanacağı belirtiliyor. Gümrük Müsteşarlığı'na yeni atanan Emin Zararsız ile Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci de DPT kökenli bürokratlardan. Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı da 2000 yılına kadar kurumda daire başkanı olarak görev yapmıştı. Hazine Müsteşar Yardımcısı Cavit Dağdaş da yine DPT'den gelme. Ayrıca Rekabet Kurulu üyeliğine atanan Devlet Planlama kökenli Mustafa Ateş'in de kurul başkanlığı için ismi geçiyor.
Türk ekonomisinin en köklü kuruluşlarından Devlet Planlama, her dönemde bürokrat atamalarında ilk akla gelen kurum oldu. Kurulduğu 1960 yılından beri ekonominin planlamasını üstlenen kurum, bir yandan da adeta bir okul gibi çalışıp üst düzey kamu yöneticilerini yetiştirdi. Birçok bakan, milletvekili ve üst düzey bürokrat buradan devletin tepe noktalarına yükseldi. DPT'nin yetiştirdiği en ünlü isimlerin başında hiç şüphesiz 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal geliyor. Özal, DPT müsteşarlığının ardından bakan ve başbakan olarak görev yaptı. Daha sonra ise Köşk'e çıktı. Turgut Özal'ın dışında Hikmet Çetin, Mehmet Keçeciler, Yusuf Özal, Murat Karayalçın, Hasan Celal Güzel, Adnan Kahveci, Kaya Erdem, Ekrem Ceyhun, Ekrem Pakdemirli, Nevzat Yalçıntaş, Beşir Atalay, Vahit Erdem, Yılmaz Karakoyunlu, Reha Denemeç, Talat Halman, Agah Oktay Güner, Işın Çelebi, Mahir Kaynak, Yalçın Küçük, Vehbi Dinçerler, Veysel Atasoy, Hüsnü Doğan, Algan Hacaloğlu, Nurhan Tekinel, Onur Kumbaracıbaşı, Mustafa Taşar, Ahmet Kenan Tanrıkulu, Oğuz Tezmen, İlhan Kesici, Devlet Planlama'da görev yapan ünlülerden bazıları.
Kendisi de DPT kökenli olan CHP Tekirdağ Milletvekili ve eski Hazine Müsteşarı Faik Öztrak bu başarının arkasında çalışanların birikiminin yattığını kaydediyor. Devlet Planlama'ya uzman yardımcısı olarak giren birinin meslek hayatı boyunca Türkiye'ye genel bir bakış yeteneği kazandığını belirten Öztrak, "Kurum bir yandan genel stratejiler belirlerken öbür taraftan bu genel stratejiler içinde tek tek politikaları belirleyip hükümete sunuyor. Dolayısıyla hiçbir devlet kurumunda olmayan kapsayıcı mantıkla yetişiyorlar. Bu da bürokraside hızla yükselmelerini sağlıyor." ifadelerini kullanıyor. DPT ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın hızlandırılması amacıyla 1960'ta kuruldu. Kurum, kalkınma planları hazırlayıp hükümete danışmanlık hizmeti vermekle görevlendirildi. 1983 yılından sonra liberal ekonomiye geçişle birlikte misyon da değişiklik gösterdi. Bu dönemde Devlet Planlama Teşkilatı, planlamayı piyasa mekanizmasının tamamlayıcı unsuru olarak görmeye başladı. Bu çerçevede, piyasa mekanizması ve özel kesimin gelişmesini sağlayarak ekonomiye yön veriliyor.