İki Türk bilim adamından hastane mikrobuna çözüm
ANKARA Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi Nöroşirürji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Ayhan Attar, omurga sabitleme ameliyatlarında kullanılan titanyumdan yapılmış çivileri (implant) mikrop tutmayan bir maden olan gümüşle kaplamak için proje hazırladı. Akdeniz Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ertuğrul Arpaç ise implant malzemeyi gümüşle kapladı. 1 yıldır ?gümüşlü implant' uygulanan yaklaşık 100 hastadan hiçbiri hastane mikrobuna yakalanmadı.
Türkiye'de her yıl hastanelerde yapılan istatistikleri derleyen Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, hastanede tedavi gören her 100 hastadan 4'ü, halk arasında ?hastane mikrobu' olarak bilinen Metisilin Dirençli Stafilikok Aureus (MRSA) kapıyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ise dünyada tanı ve tedavi için hastaneye yatan her 10 hastadan birinde hastaneye bağlı enfeksiyon gelişiyor. Genellikle ameliyatlar sırasında mikrop kapan hastaların tedavisi çok uzun sürüyor, çoğunlukla da ölümle sonuçlanıyor.
Yıllardır omurga kırıkları ve eğriliklerini, omurgayı sabitleyen bir sistemle tedavi eden Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi Nöroşirürji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Ayhan Attar, hastane mikrobu riskini en aza indirecek bir buluş yaptı. Attar, omurgaları sabitlediği titanyumdan yapılmış çivileri (implant) mikrop tutmayan bir maden olan gümüşle kaplamak için ekip arkadaşlarıyla birlikte proje hazırladı. Antalya'daki Akdeniz Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ertuğrul Arpaç ise implant malzemesini gümüşle kapladı. İki bilim adamının hayata geçirdiği buluşu, Ankara'da uçak sanayine yedek parça ve tıbbi malzeme üreten Norm Limited Şirketi üretti. Şirket, ?gümüşlü implant'ın patentini aldı.
100 HASTADAN HİÇBİRİ MİKROP KAPMADI
Doç. Dr. Attar, gümüşlü implantı son bir yıldır yaklaşık 100 hastaya uyguladığını ve hiçbirinin mikrop kapmadığını belirterek, ?Ameliyathanedeki hastane mikrobunu engellemek neredeyse olanaksızdır. Ancak bin yıllardır mikrop tutmadığı ve mikrobu öldürdüğü bilinen bir maden olan gümüşle implant malzemelerini kapladıktan sonra özellikle de mikrop kapmaya çok elverişli olan sorunlu hastalarda son derece iyi sonuç aldık'' dedi. Doç. Dr. Attar, tedavisi çok uzun süren ve sıklıkla da ölümle sonuçlanan hastane mikrobunun en aza indirilmesi sayesinde hem insan sağlığının korunacağını hem de tedavi giderlerinin azalması nedeniyle ülke ekonomisinin yılda 10- 15 milyon dolar kazanacağını söyledi.
Prof. Dr. Ertuğrul Arpaç ise projeyi TÜBİTAK'ın desteklediğini kaydederek, ?Bundan sonra kalp stentleri, kalça ve diz protezlerinin yapımında kullanılan metal, seramik ve polimer malzemeler de aynı şekilde kaplanabilir. Kaplama işleminde 1 mikron ağırlığında gümüş kullanıldığı için malzemenin ağırlığı da artmıyor'' diye konuştu.
Seri üretime geçmeyi planlayan Norm Limited Şirketi'nin sahibi Adem Uyanık ise gümüşlü implantın ihracı için İtalya, Belçika ve Meksika'dan bazı firmalarla görüşme yaptıklarını belirtti.
Gümüşlü implant Avrupalı bilim adamlarına ilk kez Belçika'nın başkenti Brüksel'de yapılan Eurospine Kongresi'nde tanıtıldı. Amerika'da yayımlanan Journal of Neuroscience dergisi de projeyi yayınlamayı kabul etti.