Baş ağrısı ile savaşın-1
Eğer ayda bir iki kez başınız ağrıyor ve bir ağrı giderici alarak sorununuzu çözüyorsanız mesele yok, yazının devamını okumayabilirsiniz.
Haftada birkaç kez ağrı giderici kullanıyorsanız işiniz zor, ülkemizdeki birkaç milyon ağrı giderici bağımlısından biri olabilirsiniz. Araştırmalar Türkiye'nin %69'unun bir şekilde ağrı çektiğini, bunların yüzde doksanının ilaç kullandığını gösteriyor. En çok şikayet edilen ağrı türü de başağrısı.
Ağrı gidericiler, ülkemizde çok satılan ilaç gruplarının başında geliyor. Zengin Batı ülkelerinde bile insanların ilaca ulaşımları zorlaştırılıp çeşitli kotalar uygulanırken ülkemizde sebil gibi ilaç yazılıyor. İlaçların yan tesirleri hakkında az çok bilgisi olan eğitimli kesim için sorun yok ama eğitimsiz kesimin hali içler acısı; hem midelerini, hem dolaplarını tıkabasa ilaç dolduruyorlar. (Reçetesiz ilaç reklamlarının serbest bırakılmasından sonra durum daha kötü olacak.)
Baş ağrısı çeken hastalar, şikayetlerini hekime danışılması gereken bir sorun olarak görmediklerinden, bir ağrı giderici alarak problemi çözmeye çalışıyorlar. Başlangıçta sadece özel günlerde veya alkollü bir gecenin arkasından alınan ağrı gidericiler gittikçe daha sık kullanılmaya başlıyor. Hastalar, baş ağrılarının gittikçe sıklaştığını, eskiye göre daha çok ilaç yuttuklarını fark ettiklerinde ise iş işten geçmiş, bağımlılık başlamış oluyor.
İlaç üreticileri, etkili olması için ilacın, ağrı başlar başlamaz alınması gerektiğini söylüyorlar. Biz de hastalarımıza sıkı sıkıya tenbih ediyoruz: ?Ağrının geldiğini hisseder etmez ilacınızı yutun, yoksa tesir etmez.? Bu öneri bir bakıma doğrudur; migren hastalarının hepsi de ağrı doruk seviyesine ulaşmadan ilaç aldıklarında etkinin daha çabuk ve daha kuvvetli olduğunu bilirler. Peki, hastalar başlarındaki hafif ağrının şiddetli bir ağrıya dönüşüp dönüşmeyeceğini nasıl bilecekler? Gün içinde çoğumuzun başında hafif ağrılar olabiliyor ve bunların hepsi şiddetli bir migren atağı ile sonuçlanmıyor. Hafif bir ağrı hisseden hastalar bizim önerilerimiz doğrultusunda ?Aman bugün toplantım var?, ?Aman bugün çok işim var başım ağrırsa mahvolurum? düşüncesiyle en hafif ağrılarında bile ilaca sarılıyorlar. Bu durum ilaç bağımlılığının ve ağrıların kronik bir karakter almasının en büyün nedeni oluyor.
Dikkat! İlaç kullanmanıza rağmen baş ağrılarınız artıyorsa sebep kullandığınız ilaçlar olabilir.
Kronik migren hastalarının yarısının, diğer baş ağrılarının ise dörtte birinin sebebinin baş ağrısı ilaçları olduğu gösterilmiştir. Haftada üçten fazla ağrı giderici yutanlarda ağrının sıklığı ve şiddeti gün geçtikçe artar, öyle ki hastalar ağrı giderici almadan normal hayatlarını sürdüremez hale gelirler. Bu hastaların çoğu başlarında devamlı bir sersemlik ve dolgunluk hissi olduğundan şikayet ederler.
Ağrı giderici alarak kendinizi zehirlemeyin.
ABD'de sadece NSAID grubu ağrı gidericelere bağlı olarak her yıl 16 bin beş yüz kişi ölüyor.
Unutmayın, ağrı giderici alarak;
1. Böbreklerinizi tehlikeye atıyorsunuz.
2. Karaciğerinizi tehlikeye atıyorsunuz. Nispeten zararsız kabul ettiğimiz Paracetamol grubu ağrı gidericilerin bile karaciğer üzerinde toksik tesiri vardır. ABD'de karaciğer yetmezliğinin en büyük nedeninin Paracetamol grubu ilaçların aşırı kullanımı olduğu gösterilmiştir.
3. Asprin dahil olmak üzere tüm ağrı gidericilerin, haftanın 5-6 günü kullanılmaları halinde tansiyonda yükselmeye neden olduğu gösterilmiştir.
4. Ağrı gidericiler kalp krizi riskini artırır. Helsinki-Tuku Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırma ?ibuprofen?, ?celecoxib? ve ?naproxen? içeren ağrı kesicileri kullananlarda kalp krizi riskinin yüzde 40 arttığını göstermiştir.
5. Ağrı giderici kullananlarda felç riski artar.
6. Aspirin başta olmak üzere tüm ağrı giderici ve ateş düşürücülerin en önemli yan tesiri yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağında yaptıkları tahriş ve kanamalardır. Yaşlılarda bu ilaçların kullanımı mide kanamasından ölüm riskini beş misli artırmaktadır. Hayatınız boyunca ağrının ve ağrı gidericilerin esiri olmak istemiyorsanız yapacağınız tek şey var; ağrı gidericilerle savaşmak!.. Haftaya nasıl savaşacağınızı yazacağım.