Anayasa Platformu Çalıştayı raporu açıklandı

Çeşitli sivil toplum örgütlerinin katılımıyla oluşturulan ''Anayasa Platformu Girişimi'' tarafından düzenlenen ''Anayasa Platformu Ulusal Çalıştayı''nın ardından hazırlanan sonuç raporunun özeti açıklandı.

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfında (TEPAV) düzenlenen basın toplantısında, anayasaların, ülkelerin yol haritaları olduğunu, ülkenin geleceğini, toplumun beklentilerini ve isteklerini dikkate alarak hazırlanan anayasaların, istikrar, huzur ve güven oluşturduklarını ifade etti.

''Türkiye'de uzun yıllardır bir anayasa meselesi olmuştur'' diyen Hisarcıklıoğlu, ''Bugün bu uzun vadeli meseleyi çözme fırsatı vardır. Türkiye bu fırsatı kaçırmamalıdır. Daha önemlisi, Türkiye bu fırsatı ayırıcı değil, birleştirici bir anayasa hazırlama süreci tasarlayarak kullanmalıdır'' diye konuştu.

Anayasa tartışma sürecinin tasarımının, en az tartışma süreci sonunda ortaya çıkacak metin kadar önemli olduğunu vurgulayan Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti:

''Amaç, anayasa konusunda kesin bir toplumsal uzlaşma sağlamak değil, anayasa gibi ortak iradeyi yansıtması beklenen en temel ilkeleri konusunda vatandaşların doğrudan ve üye oldukları sivil toplum ve meslek kuruluşları aracılığıyla katılacakları ve kendi aralarında tartışacakları bir ortam oluşturmaktır.

Bu anayasa platformunda, cumhuriyetin temel niteliklerini ve AB uyum süreci çerçevesinde, evrensel insan hakları standartlarının iç hukuka aktarılması amacıyla anayasal sistemimizde yapılan değişiklik ve yenilikleri tartışmaya açmadık. Ortak akıl, herkesin uzlaştığı, fikir birliğine vardığı bir mutabakat anlamına gelmemektedir. Şunu ifade etmek istiyorum: Burada açıklanacak ana başlıklarda benim, arkadaşlarımın da mutabık olmadığı hususlar bulunmaktadır.''

Çalıştay ile Türkiye'de monolog yerine sağlıklı ve etkileşimli bir diyalog ortamının yaşanabileceğinin görüldüğünü ifade eden Hisarcıklıoğlu, Şubat 2008'de İstanbul'da da ''arama konferansı'' yöntemiyle katılımlı bir çalıştay daha düzenleneceğini bildirdi.

-ÇALIŞTAY SONUÇ RAPORU ÖZETİ-

Hisarcıklıoğlu'nun konuşmasının ardından, TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, çalıştayın ardından hazırlanan sonuç raporunun özetini açıkladı.

Katılımcıların, ortak akıl üretme sistematiği ile ortak sonuçlara ulaştıklarını anlatan Sak, ortak sonuçları şu ana başlıklar altında özetledi:

-(Tüm vatandaşlar kanun önünde eşittir) hükmü anayasada muhafaza edilmelidir, hiçbir gerekçeyle ayrımcılık yapılmamalıdır.

-Kadın-erkek eşitliğinin uygulamada da hayata geçirilmesini sağlayacak anayasal tedbirler alınmalıdır.

-Temel hak ve özgürlüklere ilişkin kısıtlamalar net tanımlamalarla yapılmalıdır.

-Okul öncesi eğitim ve 12 yıllık temel eğitim zorunlu olmalıdır.

-Kamu çalışanlarına toplu sözleşmeli, grevli, sendikal haklar tanınmalıdır.

-Sürdürülebilir bir çevrede yaşama hakkı ile canlı ve cansız varlıkların, 'sürdürülebilir yaşamı' güvence altına alınmalıdır.

-Seçmenle temsilcileri arasındaki bağların güçlendirilmesini sağlayacak tedbirler alınmalıdır. (Bu amaçla, iki turlu dar bölge seçim sistemi düşünülebilir)

-Anayasada, 'demokratik devlet' ilkesinin tam anlamıyla uygulanmasını ve siyasi katılımın bireyler ve sivil toplum örgütleri düzeyinde teşvik edilip artırılmasını sağlayacak hükümlere yer verilmelidir.

-Kamu çalışanlarına siyaset yapma hakkı verilmelidir.

-Kuvvetler ayrılığı ilkesi, yasama ve yürütme organları arasındaki ilişkilerde bir tarafın diğerine üstünlüğünü engelleyecek biçimde yeniden tanımlanmalıdır.

-Yargı bağımsızlığının sağlanması amacıyla hakimlik teminatı anayasada muhafaza edilmelidir.

-Hakim ve savcılara ilişkin mesleğe alınma, denetim ve özlük konularının, Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından yürütülmesi sağlanmalıdır.

-Hukuk devletinin güvencesi olan yargı bağımsızlığı tam olarak sağlanmalı, Hakim ve Savcılar Yüksek Kuruluna siyasi müdahale olmamalı, kurul üyeleri hakim ve savcılar tarafından seçilmelidir.

-Yargılama sistemindeki ayrıcalıklar kaldırılmalıdır.

-Kamu denetçiliği, anayasal bir kurum haline getirilmelidir.

-İdarenin bütün işlem ve eylemleri istinasız yargı denetimine tabi olmalıdır.

-Ekonomik istikrarı ve iyi işleyen bir piyasa mekanizmasını esas alan bir ekonomik model 'sosyal devlet' ilkesi de gözetilerek anayasada düzenlenmelidir.

-Kamu kaynağı kullanılan bütün bütçeler, hesap sorulabilirlik esasına dayanılarak, şeffaf ve denetime açık olmalıdır.''

Toplantıda, çalıştayın düzenlenmesinde takip edilen sistematik hakkında da bilgi verildi.

-SORULAR-

Konuşmaların ardından, Sak ve Hisarcıklıoğlu, gazetecilerin sorularını yanıtladı.

''Vicdani ret gibi tartışmalar gündeme geldi mi? Çalıştayda İnsanca Yaşam Platformu gibi topluluklar da yer alıyordu. Farklı cinsel tercihlere ilişkin düzenlemeler sizin anayasa önerileriniz içinde yer alıyor mu'' sorusu üzerine Hisarcıklıoğlu, ''Bu sürecin kendisine odaklanmak, birey olarak 72 milyonun içinde tek bir fert olarak hepimizin geleceğini ilgilendiren bir hadisedir. Lütfen herkes bu sürece katkı yapsın. Buna böyle bakmamızda fayda var'' dedi.

Bugün açıklanan metinde yalnızca ana başlıkların bulunduğunu söyleyen Sak ise ''Doğal olarak bu sürecin içerisinde ortak aklın fikir birliğine varamadığı noktalar da var. Zaten ayrıntılı bir rapor hazırlanıyor. Konferans dokümanları 150 sayfa civarında. Onun için de çalışılarak bir rapor haline getirilecek. Daha sonra açıklanacak'' diye konuştu.

Çalıştayda, ''türban'', ''eğitim sistemi'', ''laiklik'' gibi konuların tartışmalara konu olup olmadığı şeklindeki soruya Sak, ''Her konu tartışıldı. Cevapları detaylı raporda bulacaksınız'' yanıtını verdi.